" "Dobry stan zdrowia jest lepszy niż największe bogactwo"
Fundacja Zdrowie i Opieka
Stan przedrakowy po opalaniu.
Rogowacenie skóry - pamiątka z wakacji.
Każdy z nas chce z wakacji oprócz wspomnień przywieźć opaleniznę.
Należy pamiętać, że nieostrożne opalanie może być dla nas bardzo niebezpieczne i nieść za sobą przykre konsekwencje. Rogowacenie słoneczne to skutek nadmiernej ekspozycji na słońce. Szybko się rozwija.
Już pół roku po pierwszym opalaniu na skórze może powstać różowa plama, która najpierw się złuszcza, a potem zamienia w niegojącą się rankę.
Rogowacenie słoneczne- czym jest i skąd się bierze?
Rogowacenie słoneczne, znane również jako rogowacenie starcze to zmiany na skórze, powstające z powodu zbyt długiego eksponowania naszej skóry na promienie słoneczne. Potoczna nazwa, czyli rogowacenie starcze wzięła się od tego, że najczęściej objawy tej choroby mieli ludzie starsi, którzy przez wiele lat byli narażenia na promienie UV. Samo rogowacenie, jest to proces naturalny dla naszej starzejącej się skóry. Polega on na obumieraniu i złuszczaniu warstw naskórka, które stopniowo są zastępowane przez nowe młode komórki. Czasami jednak się zdarza, że rogowacenie jest zbyt nasilone i przyjmuje patologiczny charakter. Na taki stan rzeczy mają bezpośrednio wpływ promienie słoneczne.
Jak już wspomnieliśmy rogowacenie słoneczne jest spowodowanie nadmierną ekspozycją części naszego ciała na promienie UV. Dlatego też zmiany tego typu najczęściej występują na twarzy, karku, głowie, a także nieosłoniętych częściach kończyn.
Jak to wygląda?
Najczęściej rogowacenie słoneczne to zmiany na skórze w kolorze szaro- żółto- brunatnym zbudowane z kilku warstw zrogowaciałego naskórka o chropowatej powierzchni. Zrogowaciały naskórek może leżeć na poziomie skóry lub wystawać ponad nią. Podczas próby usunięcia go, skóra pod spodem będzie delikatnie krwawić. Takie zmiany mogą powstawać nawet przez wiele lat, natomiast zanim przybierze swoją postać możemy zauważyć, że nasza skóra jest pomarszczona i pokryta licznymi głębokimi zmarszczkami. Taka skóra w wyniku działania promieni UV zostaje uszkodzona nie tylko na powierzchni, ale dochodzi również do rozpadu i zahamowania syntezy kolagenu i włókien elastycznych w jej głębszych warstwach.
Jak to się dzieje?
Wiemy już, że głównym sprawcą jest promieniowanie UV. Powoduje ono powstawanie zmian bezpośrednio w DNA naszych komórek. Każdy z nas posiada pewien gen, który odpowiada za hamowanie ich proliferacji. Natomiast promieniowanie UVB powoduje uszkodzenie tego genu, w wyniku czego, komórki zaczynają wzrastać w niekontrolowany sposób. Te zmiany dotyczą przede wszystkim komórek położonych najbardziej na zewnątrz, natomiast te znajdujące się głębiej „nie nadążają” i w związku z tym na powierzchni gromadzą się złuszczone, stare komórki naskórka. Takie proces powoduje, że skóra ma za mało czasu na regenerację po zbyt częstych i długich ekspozycjach na słońce.
Czym to grozi?
Ze względu na to, że po uszkodzeniu DNA komórek są one pozbawione jakiejkolwiek kontroli, uznaje się ze jest to stan przednowotworowy, który bez odpowiedniego leczenia może po wielu latach przekształcić się w raka skóry. Najczęściej występującym jest rak kolczysto komórkowy. Według badań około 10-20% przypadków rogowacenie słonecznego przekształca się w pełnoobjawowego raka skóry. Pierwszymi objawami o charakterze nowotworowym są tendencję do tworzenia nadżerek, krwawienie oraz owrzodzenia.
Diagnostyka
Zmiany spowodowanie rogowaceniem słonecznym mają na tyle charakterystyczną morfologię, że wystarczy kilka sekund doświadczonemu lekarzowi, żeby postawić diagnozę. Tak czy inaczej diagnostyka wszystkich zmian skórnych zawsze powinna obejmować badanie histopatologiczne wycinka, ponieważ nigdy nie można mieć pewności, że zmiana którą widzimy jest niegroźna. Podczas badania mikroskopem rogowacenie słoneczne charakteryzuje się obecnością tak zwanych komórek atypowych to znaczy takich, które różnią się wyglądem od prawidłowych komórek. Takie zmienione komórki mogą być większe lub o zmienionym kształcie. Jeżeli komórki atypowe przekraczają błonę podstawną, która jest granicą między naskórkiem a skórą właściwą, to wtedy mówimy o procesie nowotworowym.
Sposoby leczenia
Jeżeli lekarz rozpozna u nas rogowacenie słoneczne skóry a podczas badania histopatologicznego zostaną wykluczone zmiany nowotworowe wtedy zaleca się rozpoczęcie leczenia, żeby zatrzymać ten proces. Do naszej dyspozycji zostaje kilka metod terapeutycznych. Lekarz może zalecić krioterapię ciekłym azotem, maści zawierające retinoidy, fluorouracyl. To jaka metoda leczenia zostanie zastosowana zależy od tego w jakim stadium są zmiany. Jeżeli jednak zmiany te są nowotworowe, pozostaje jedynie leczenie radykalne polegające na głębokim mrożeniu ciekłym azotem lub na chirurgicznym usunięciu całej zmiany. Dlatego zachęcamy do bacznego obserwowania wszelkich zmian na naszej skórze szczególnie latem. Nie bagatelizujmy żadnych sygnałów, ponieważ zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć
Nieostrożne opalanie może jak widać prowadzić do poważnych problemów skórnych. My jednak nie mamy zamiaru nikogo straszyć a jedynie poinformować o konsekwencjach nierozsądnego opalania bez użycia kremów z odpowiednim filtrem. Jak najbardziej zachęcamy wszystkich do korzystania z uroków lata, jednak róbmy to tak żeby nie narażać naszego zdrowia ponieważ skutki takiej nieuwagi możemy odczuć po wielu latach.
oprac. Wojciech Jakubek