" "Dobry stan zdrowia jest lepszy niż największe bogactwo"
Fundacja Zdrowie i Opieka
Czy wszystkie pieprzyki są dla nas groźne?
Nie wszystkie pieprzyki muszą być dla nas groźne, jednak zawsze warto mieć pewność. Dlatego, jeżeli zauważymy, że na naszej skórze pojawił pieprzyk, który budzi nasze podejrzenia, udajmy się do dermatologa. To właśnie lekarz dermatolog po obejrzeniu pieprzyka zdecyduje o jego usunięciu. Na podstawie koloru, kształtu potrafi szybko ocenić pieprzyki „bezpieczne” od tych „niebezpiecznych”, które mogą przekształcić się w nowotwór.
Warto na wstępie powiedzieć czym są pieprzyki? Inaczej zwane są znamionami barwnikowymi ze względu na to, że są to skupiska komórek barwnikowych, czyli melanocytów. Zazwyczaj ich występowanie ma podłoże genetyczne jednak czasem powstają pod wpływem wirusów. Rodzaj pieprzyka determinuje to jak bardzo jest on podatny na rozwój nowotworu.
W takim razie, jak rozpoznać czy jest to zwykły pieprzyk czy czerniak? Największe ryzyko czerniaka- najbardziej złośliwego nowotworu skóry występuje w przypadku zmian atypowych. Pomocna we wstępnej diagnozie jest tzw. metoda ABCDE. Znamiona ocenia się na podstawie:
-
A – asymetrii (im mniej symetryczne znamię, tym większe ryzyko czerniaka),
-
B – brzegów (zmiana atypowa ma brzegi nieregularne),
-
C – koloru (nierównomierny rozkład barwnika w obrębie pieprzyka),
-
D – wielkości (powyżej 5 mm średnicy)
-
E – ewolucji (czyli jakichkolwiek zmian wyglądu znamienia w ciągu ostatnich 3 miesięcy).
Jeżeli znamiona, które mamy na skórze spełniają któreś z wymienionych wyżej kryteriów, powinniśmy niezwłocznie udać się do dermatologia. Żeby zgłosić się na taką wizytę nie będziemy potrzebowali skierowania. Konsultacja dermatologiczna jest również niezbędna jeżeli nasze znamię zaczyna swędzieć, krwawić czy łuszczyć się.
Jak już wcześniej pisaliśmy- dermatolog na podstawie koloru i kształtu jest w stanie ocenić czy pieprzyk należy usunąć czy nie. Często jednak żeby mieć pewność lekarz używa dermatoskopu, czyli urządzenia które przykłada się do znamion, żeby obejrzeć je w powiększeniu. Jest to badanie bezbolesne i bezinwazyjne. To badanie może pomóc w diagnozie jednak stuprocentową pewność daje dopiero badanie histopatologiczne. Z reguły po usunięciu chirurgicznym zmiany lekarz zaleca takie badanie.
Jeżeli lekarz zdecyduje, że trzeba usunąć zmianę na skórze kolejnym krokiem będzie decyzja o metodzie. Znamiona można usunąć metodą elektrokoagulacji, jest również metoda laserowa. W ten sposób można pozbyć się plam barwnikowych i innych, także tych głębiej zakorzenionych w skórze. Wiązka światła o bardzo dużej energii powoduje odparowanie znamienia powierzchniowo, możliwe jest też wycięcie głębokich zmian. W tym przypadku również można wykonać badanie histopatologiczne usuniętych tkanek. Większe znamiona usuwa się etapami – stopniowo są one spłycane. Między kolejnymi zabiegami robi się 4-8 tygodni przerwy. Ta metoda nie powoduje krwawienia i nie ma potrzeby zszywania, mniejsze jest też ryzyko powstania blizn. Kolejnym sposobem na pozbycie się takich zmian jest metoda chirurgiczna, polegająca na wycięciu skalpelem po znieczuleniu miejscowym. Takie miejsce usuwa się z marginesem zdrowej skóry, aby mieć pewność. Po takim zabiegu zakłada się szwy i opatrunek. Temat chorób nowotworowych skóry jest bardzo obszerny i wymagający fachowej wiedzy i doświadczenia.
My postanowiliśmy napisać ten krótki tekst żeby zachęcić Państwa do udziału w konferencji, podczas której fachowcy podzielą się ze słuchaczami swoją bezcenną wiedzą i doświadczeniem na temat aktualnych możliwości terapii białaczek i chorób nowotworowych skóry. Zapraszamy do zapoznania się z programem i udziału w konferencji
oprac. W. Jakubek